Ağız sağlığı ve beslenme birbirinden ayrılmaz bir bütünlük gösterir. Eğer ağız sağlığınıza önem veriyorsanız ve sağlıklı dişleriniz olmasını istiyorsanız beslenmeye önem vermeniz gerekecektir. Bu yazımızda Ağız Sağlığı ve Beslenme konusunda sizlere bilgiler aktaracağız. Beslenme alışkanlarının diş ve ağız sağlığı için neden önemli olduğunu öğrendikten sonra dikkat edilmesi gereken davranışlarımızı inceleyeceğiz.
Beslenme Nedir?
Hayatımızı devam ettirebilmek için beslenmek zorundayız. Ağzımız beslenmenin ve sindirimin başladığı noktadır. Sağlıklı bir sindirim tüm vücudun sağlığını direk olarak etkiler. Bu nedenle iyi bir sindirime sahip olmak istiyorsak, sindirimin birinci adımı olan dişlerimize de en iyi şekilde bakmalıyız. İyi bir beslenme de dişler yemeği tam olarak parçalar. Uzman doktor ve diyetisyenler bir lokmanın ağızda en az 40 defa çiğnenmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu çiğneme işlemi içinde sağlıklı ve eksiksiz dişler büyük rol oynar. Bu nedenle dişler ve beslenme arasında sıkı bir ilişki vardır.
Ağız Sağlığı Nedir?
Ağız sağlığı dendiği zaman aklımıza sadece dişler gelmemelidir. Diş etleri, damaklar, dişler ve ağzımızda yer alan tüm uzuvlar ağız sağlığının konusu içine girmektedir. Ağız sağlığı için günlük ve periyodik olarak yapılması gereken rutinle muntazam olarak gerçekleştirilir. Ağız sağlığı belirtilen uzuvlarda bir eksiklik olmaması, ağızda koku bulunmaması, dişlerin beyaz ve parlak olması ve dişte ağrı olmaması olarak özetlenebilir. Bu belirtileri taşıyan bir kişinin ağız sağlığı tamdır demek mümkündür.
Aksi durumlarda yani ağız sağlının tam olmadığı durumlarda ise şu belirtileri ortaya çıkacaktır.
- Dişlerde sararmalar ve lekelenmeler görülür. Bu durum genelde sigara ve tütün ürünlerinin tüketime bağlıdır. Günlük olarak dişlerin fırçalanmaması nedeniyle de sorunlar ortaya çıkabilir.
- Dişler tam değildir. Ağız bakımı tam olarak yapılmadığı ve ağız sağlığına dikkat edilmediği için dişlerde eksikler oluşacaktır. Ağız sağlığına dikkat edilmez ise dişlerde çürümeler ve eksilmelerin olması muhtemeldir.
- Diş eti çekilmeleri olacaktır. Diş eti çekilmesi ağız bakımımın iyi yapılmadığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bu rahatsızlığa yakalanmamak için dişlere çok iyi bakmak gerekir.
- Ağızda kötü kokular meydana gelir. Ağız kokusu ciddi bir sorundur. Toplumda direk olarak söylenmese de ciddi şekilde kınanmanıza neden olabilir. Ağız kokusu yüzünden insanlar sosyalleşemez ve bu durum sosyal hayatı ciddi olarak etkileyebilir. Ağız sağlığına dikkat etmek ağız kokusunun önüne geçmek için en iyi çözümdür.
Ağız Sağlığı İçin Beslenme de Nelere Dikkat Etmek Gerekiyor?
Şeker her zaman plak bakterileriyle etkileşime girerek dişlerinize asit saldırısı başlatır. Asit, ağızda şekeri işlerken bakterilerin metabolitidir. Şekerin birçok adı vardır. Örneğin, “oz” ile biten isimler altındaki içerik listesinde bulabilirsiniz, şeker: sakaroz, früktoz ve glikoz sadece üç örnektir. İstisnasız tüm bu şekerler dişlerinize zarar verebilir. Diş sağlığı söz konusu olduğunda, genellikle tatlı ve meyve yemekte olduğu gibi “iyi” ve “kötü” şeker arasında bir ayrım yoktur.
Şeker birçok işlenmiş gıdada bulunur ve içerik listesinde ne kadar üst sıralarda yer alırsa, ürün dişleriniz için o kadar zararlı olur. Bu nedenle bilinçli alışveriş yapmak istiyorsanız etiketteki içerik listesini dikkatlice okuyun ve yüksek şekerli yiyecek ve içeceklerden uzak durmaya çalışın.
Etiketleri incelerken, “şeker ilavesiz” ifadesinin mutlaka ürünün şekersiz olduğu anlamına gelmediğini unutmayın. Bu sadece ekstra şeker eklenmediği anlamına gelir. Bu ürünler yukarıda listelenenlere benzer şekerler içerebilir veya şekerler karbonhidratlarda bulunabilir.
Asitli yiyecekler ve içecekler diş aşınmasına – diş minesinin kademeli olarak çözülmesine – yol açabilir. Aşağıda bazı yiyecek ve içeceklerin pH seviyeleri verilmiştir. pH ne kadar düşükse, ürün o kadar asidiktir. pH’ı 5,5’in altında olan her şey diş çürümesine neden olabilir. Alkaliler yüksek bir pH’a sahiptir ve şekerlerin asidik etkilerini ortadan kaldırır. pH 7, asit ve alkali arasındaki orta değerdir.
- Maden suyu pH 7.6
- Süt pH’ı 6,9
- Peynir pH 5,9
- Bira pH 4,4
- Portakal suyu pH 3,8
- Greyfurt pH 3,3
- Turşu pH 3,2
- Kola pH 2,5
- Kırmızı şarap pH 2,5
- Sirke pH 2,0
Tatlı Yiyebilir Miyim?
Unutulmaması gereken en önemli nokta, yediğiniz veya içtiğiniz şeker miktarı değil, dişlerinizi ne sıklıkla asit saldırısına maruz bıraktığınızdır. Tatlılara izin verilir, ancak onları sadece yemeklerle birlikte yemek daha iyidir. Diş çürümelerini önlemek için şekerli yiyecek ve içecek tüketimini azaltın ve şekersiz çeşitler yemeye çalışın. Yapay tatlandırıcılarla tatlandırılmış şekerlemeler ve sakızlar diş çürümelerini azaltmaya yardımcı olabilir. Şekerli yiyecekler ayrıca kalp hastalığı ve obezite gibi başka sağlık sorunlarına da neden olabilir.
Ağız Sağlığı İçin Ne İçmeliyim?
Gazlı içecekler diş problemleri riskini artırabilir. Şeker diş çürümesine neden olabilir ve normal ve diyet içeceklerdeki asit diş minesini eritebilir. Bu içecekleri öğün aralarında tüketirseniz risk daha yüksektir.
Her Yemekten Sonra Dişlerimi Fırçalamalı Mıyım?
Yatmadan önce ve günde en az bir kez dişlerinizi florürlü bir diş macunu ile fırçalamanız önemlidir. Şekerli ve asitli yiyecekler yemek ve içmek genellikle diş minesini yumuşatır. Yemekten hemen sonra dişlerinizi fırçalamak, küçük diş minesi parçalarını temizleyebilir. Bu nedenle yemekten yarım saat sonra dişlerinizi fırçalamalısınız. Yatmadan önce dişlerinizi fırçalamak özellikle önemlidir. Nedeni: Ağız temizleme sistemi olarak çalışan tükürük akışı geceleri azalır ve ağız kuruluğu diş çürümesi riskini artırır.
Üç yaşına kadar olan çocuklar, florür içeriği en az 1000 ppm (milyonda parça) olan bir diş macunu kullanmalıdır. 1350 ppm ila 1500 ppm florür içeriğine sahip diş macunu üç yaşından yetişkinliğe kadar kullanılmalıdır.
